Το παραδοσιακό χωριό Κιρκιντζές (Άνω Έφεσος)

Καθημερινες Ασχολιες: Μικρα Ασια - Κεντημα "Κοφτο"

"Αν υπάρχει αυτό που λέμε παράδεισος το χωριό μας ο Κιρκιντζές, ήταν ένα δείγμα του. Κοντά στο Θεό ζούσαμε ψηλά ανάμεσα σε κατάφυτα βουνά και ξαγναντεύαμε ολόκληρο τον καρπερό κάμπο της Εφέσσου που ήτανε δικός μας ίσαμε τη θάλασσα".
Έτσι περιγράφει η Διδώ Σωτηρίου στο μυθιστόρημά της "Ματωμένα Χώματα" τον Κιρκιντζέ.

Ο Κιρκιντζές, παρά τη δραματική του ιστορία, δεν φαίνεται να έχει αλλάξει τόσο ριζικά από τον καιρό που ήταν αμειγώς ελληνικό χωριό. Οι κάτοικοί του που υπολογίζονται σε έξι με εννέα χιλιάδες, ήταν Τουρκόφωνοι Έλληνες —"Τούρκους δεν είχαμε στο χωριό - κι ας ήτανε τα Τούρκικα η γλώσσα που μιλούσαμε" γράφει η Σωτηρίου προσθέτοντας ότι οι Κιρκιντζιώτες είχαν πάντοτε το βλέμμα τους στραμμένο "στην πατρίδα μας την Ελλάδα".

Ήταν απόγονοι των Βυζαντινών Ελλήνων που σε πολλά μέρη της Μικρασίας είχαν εκτουρκισθεί γλωσσικά. Τον 19ο αιώνα Έλληνες ευεργέτες της Διασποράς κτίζουν σχολεία σε όλη τη Μικρά Ασία και επαναφέρουν τους ελληνικούς πληθυσμούς στην πατρογονική γλώσσα. Η περιοχή παρήγαγε λάδι, το μεγάλο έσοδο του τόπου, σύκα, που αποτελούσαν το κατεξοχήν εξαγώγιμο στη Δύση εμπόρευμα, σταφίδα και καπνά. Μέχρι τους Βαλκανικούς και τον Πρώτο Παγκόσμιο, οι Κιρκιντζιώτες κάπως ξεκομμένοι από τα άλλα ελληνικά χωριά, διατηρούσαν αγαστές σχέσεις με τους Τούρκους, όμως με τις κοσμογονικές αλλαγές των πολέμων, εκδιώχθηκαν με την Ανταλλαγή.

Τα σπίτια τους δεν μοιάζουν καθόλου μ' εκείνα των πρώην ελληνικών πόλεων και χωριών της παραλίας που έχουν επηρεασθεί από τον εκλεπτισμό του νεοκλασικισμού και τη νησιώτικη αρχιτεκτονική. Ο Κιρκιντζές μοιάζει εκπληκτικά με τα χωριά του Πηλίου, η αρχιτεκτονική του είναι καθαρά Οθωμανική-Βαλκανική, "χωριάτικη".

Στα μικρά πλακόστρωτα δρομάκια ντόπιοι αγρότες πωλούν προϊόντα της περιοχής. Σώζονται οι δυο τελευταίες εκκλησίες που αναφέρει η Σωτηρίου, ο υποτυπωδώς ανταστηλωμένος με δωρεά Αμερικανικού Χριστιανικού οργανισμού (ΧΑΝ) Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (1805) και ο υπό αναστήλωση Άγιος Δημήτριος (1849). Σώζεται και το παλιό ελληνικό σχολείο στην είσοδο του χωριού όπου σήμερα λειτουργεί εστιατόριο, μέσα στη βλάστηση από πλατάνια.

Στο νου μας τα λόγια της Μικρασιάτισας συγγραφέως Διδούς Σωτηρίου: 
Έχει γεια Ανατόλια, γλυκειά πατρίδα των προγόνων μας...

Πηγή: Louis Hellenic cruises - m/v "Cristal"

Αρχαία Έφεσος (Κάτω Έφεσος)

Διασχίζοντας με το λεωφορείο την γραφική πόλη του Κουσάντασι, ακολουθούμε την παραλιακή λεωφόρο προς την καταπράσινη επαρχία με προορισμό την Έφεσο, διάσημη πόλη της αρχαιότητας χάρη στο Ναό της Αρτέμιδος που θεωρείται ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου και λέγεται ότι υπήρξε κατοικία του Αγίου Ιωάννη. Την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το ελληνικό λιμάνι της Εφέσου εξελίχθηκε στη σημαντικότερη πόλη της Μικράς Ασίας. Φθάνοντας την Έφεσο, συνεχίζουμε πεζοί προς την άνω είσοδο της αρχαίας πόλης, τη Μαγνησία Πύλη.